Những yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe tôm trong mùa mưa

1.Yếu tố nhiệt độ

Sự thay đổi bất ngờ của nhiệt độ ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của tôm. Khi nhiệt độ giảm xuống 1°C, mức độ thèm ăn của tôm giảm 10%. Bình thường, mưa sẽ hạ thấp nhiệt độ ao xuống 3 - 5°C. Nên khả năng ăn của tôm ở vùng khí hậu này có thể giảm ít nhất 30%.

Ngoài việc ảnh hưởng đến sự thèm ăn, khi nhiệt độ xuống do mưa, tôm cũng có xu hướng di chuyển đến vùng nhiệt độ cao và độ mặn cao. Bên cạnh đó, tôm cũng muốn trốn tiếng mưa trên mặt nước. Kết quả là chúng tụ tập ở những vùng sâu hơn của ao, nơi có nồng độ oxy hòa tan thấp và nồng độ H₂S trong ao cao hơn, rất có hại cho sức khỏe của tôm. Nếu lúc này lượng thức ăn dư thừa ở đáy ao nhiều, mậ độ vi khuẩn gây bệnh cao dẫn đến thiếu oxy và giảm pH.

2.Độ pH trong ao nuôi tôm

Độ pH của nước ao có thể giảm từ 0,3 - 1,5 ngay khi trời mưa và rất lâu sau đó. pH thấp và độ mặn giảm là điều kiện để tảo lam phát triển mạnh. Ngoài ra, nó còn gây ra sự nhân lên đột ngột của tảo.  Chúng cung cấp mộ lượng lớn chất hữu cơ. Vật chất vi sinh vật hiếu khí tăng mạnh tạo ra CO₂, oxy giảm nhanh.

3.Oxy hòa tàn trong ao nuôi tôm

Độ bão hòa oxy tron nước là yếu tố rất quan trọng đối với tôm. Độ bão hòa oxy trong nước thấp hơn không khí 25 lần ở cùng nhiệt độ nên yếu tố oxy luôn là trở ngại đầu tiên đối với tôm thẻ trong bất kỳ mô hình nuôi trồng thủy sản nào. Khi oxy hòa tan trong nước thấp. Điều này làm tăng khả năng chuyển hóa sunfat và H₂S trong nước. Nếu mưa kéo dài 1 - 2 ngày, lượng oxy hòa tan giảm. Khi H₂S tăng lên, tôm bị đen mang.

4.Độ mặn và độ cứng của nước

Sự giảm nồng độ ion do mưa dẫn đến giảm độ mặn và độ cứng. Trong khi đó, các hoạt động sống sót và cân bằng nội tiết tố của tôm bị ảnh hưởng. Tôm lột vỏ trong mùa mưa. Sau khi mưa vẫn chưa đóng rắn do thiếu các ion Ca và Mg sẽ làm tăng tình trạng tôm ăn thịt đồng loại. Đặc biệt khi tôm ăn thịt lẫn nhau sẽ có cơ hội lây nhiễm thứ cấp và tạo điều kiện cho mầm bệnh phát triển.

5.Sóng và gió trong nước ao

Khi trời mưa, gió tạo nên sóng trên mặt ao. Diện tích ao càng lớn thì sóng càng lớn. Sóng gây xói mòn bờ ao và làm tăng độ đục của ao, làm tảo chết nhanh hơn.

Sự biến động chất lượng của nước trong ao tôm khi có mưa lớn

Nhiệt độ nước, oxy hòa tttan, pH, độ kiềm và độ mặn giảm.

Thực vật phù du biến mất.

Chất hữu cơ tích tụ dưới đáy ao.

Gió mạnh khuấy động bùn đáy ao giải phóng hydrogen sulfide (H₂S).

Vi khuẩn gây bệnh thay thế vi khuẩn có lợi.

Tiếng mưa rơi xuống mặt ao gây căng thẳng cho tôm.

Tôm lột xác do pH thấp và thực vật phù du biến động.

Các dấu hiệu nhận biết tình trạng tôm

Có rất ít dấu hiệu cho thấy sự suy yếu của tôm. Trừ khi, người thâm canh thủy sản theo dõi tình hình một cách cẩn thận. Ăn thịt đồng loại là tập tính của tôm cũng khiến người nuôi khó phát hiện khi tôm chết. Cơ thể cong vẹo, chán ăn. Nhưng thay đổi về màu nước, độ pH thấp hơn, ăn kém và tốc độ tăng trưởng chậm hơn cho thấy sự phân hủy tảo đang diễn ra. Ngay cả khi nước vẫn còn trong xanh. Nước vẫn đục, nổi bọt trên mặt ao, nhiều bọt và tạo thành từng đám cũng là biểu hiện của hiện tượng tảo tàn.

Người nuôi tôm có xu hướng cho ăn quá nhiều trong mùa mưa. Nguyên nhân vì trong mùa mưa, tôm lớm hơn nhiều và nhanh chóng ăn hết lượng thức ăn có trong khay. Điều này khiến người nuôi nghĩ rằng họ phải tăng lượng thức ăn, nhưng thực tế họ phải làm ngược lại mới chính xác. Tôm lớn hơn có xu hướng ăn nhiều hơn và nhanh hơn do mùi thức ăn trong khay rất hấp dẫn. Tuy nhiên, một khi thức ăn được phân phối trong ao, mùi thức ăn sẽ không còn nồng nữa và có thể không hấp dẫn tôm, dẫn đến tích tụ các chất hữu cơ dư thừa trong ao.

Hậu quả khi trời mưa khiến ao tôm thay đổi

Tôm chết do thay đổi chất lượng nước, căng thẳng và mầm bệnh.

Tôm giảm ăn.

Tôm di chuyển xuống đáy ao nơi có nhiệt độ ấm hơn nhưng do nhiều bùn nên tôm rất nguy hiểm.

Tôm tránh tiếng ồn do mưa bằng cách ẩn nấp dưới đáy ao.

Tôm bị mềm vỏ do hàm lượng khoáng thấp.

Thông thường, nếu nhiệt độ giảm xuống 1°C, lượng thức ăn của tôm giảm 5 - 10%.Giảm 3°C có thể làm giảm thức ăn tôm ăn vào 30%.

Tôm dễ bị tổn thương. Trong thời kỳ mưa lớn, tỷ lệ tôm chết ở miền nam Thái Lan có thể dao động từ 2 - 3% đến 50%.

Khi nhiệt độ tăng trở lại, nhiều vi khuẩn sinh sôi nảy nở. Vì có quá nhiều chất hữu cơ còn lại, làm tiêu hao nhiều oxy trong khi oxy trong ao vốn đã thấp.

Những vấn đề quan trọng cần chú ý trong nuôi tôm

1.Chuẩn bị ao nuôi tôm trước khi thả giống

Cần có một bể lắng có thể chứa đủ nước để thay nước ao khi cần.

Xử lý nước hợp lý trước khi đưa tôm vào ao.

Không nên nuôi tôm ở vùng nước quá cạn.

2.Mật độ thả nuôi tôm thích hợp

Vào mùa mưa, chỉ nên nuôi tôm với mật độ vừa phải.

Đối với tôm sú, mật độ thả chỉ < 25 con/m².

Mật độ thả tôm thẻ chân trắng chỉ < 100 con/m².

3.Lắp đặt hệ thống quạt nước, oxy đáy ao

Lắp đặt hệ thống thông gió đúng yêu cầu kỹ thuật.

Lắp đặt hệ thống oxy từ đáy ao, qua ống nhựa hoặc qua đá bọt.

4. Giải quyết ao nuôi trước khi trời mưa và trong khi trời mưa

Chuẩn bị một số sản phẩm xử lý ao nuôi khi trời vào mùa mưa.

Bón vôi ven bờ trước khi trời mưa để tránh giảm pH đột ngột khi trời mưa.

Đổ vitamin C và khoáng vào ao để tránh ảnh hưởng đến tôm.

Chuẩn bị oxy viên để thả xuống ao khi trời mưa, để đảm bảo lượng oxy trong ao, liều lượng sử dụng là 2 - 3kg/1000 m³ nước.

5. Kiểm soát hoạt động của tôm cùng môi trường ao tôm sau khi trời mưa

Kiểm tra màu sắc, độ phản xạ, đường ruột của tôm, thức ăn...Nếu thấy ruột tôm yếu nên dùng men tiêu hóa...để điều trị ổn định đường ruột, hệ thống tiêu hóa. Đồng thời, tăng khoáng và vitamin C để tăng sức đề kháng cho tôm. Kiểm tra độ pH, độ kiềm, độ đục, độ mặn.

Tăng quạt nước để ngăn hiện tượng nước phân tầng.

Khi trời mưa nhiều, mực nước trong ao dâng cao. Phải tháo cạn một phần nước để tránh giảm độ mặn đột ngột và làm tràn, vỡ cống, bọng.

Lượng thức ăn chuẩn bị cho tôm khi trời chuyển mưa, trong và sau khi mưa

Nếu trời sắp mưa, bà con cần giảm lượng thực phẩm cho tôm ăn, hoặc ngưng cho ăn khi mưa đến. Sau khi tạnh mưa, tôm bắt đầu ăn trở lại, nhưng lượng thức ăn giảm 30 - 50% so với bình thường. Do các yếu tố môi trường thay đổi bất ngờ làm tôm bị sốc. Chúng giảm tiêu thụ thức ăn so với bình thường.